Το κάδμιο στο πόσιμο νερό και οι επιπτώσεις στην υγεία

Το πρόβλημα της μόλυνσης του νερού, είναι ένα φαινόμενο το οποίο εξαπλώνεται συνεχώς, αφορώντας όλο και περισσότερες περιοχές ανά τον κόσμο. Πλέον, οι μολυσματικές ουσίες, μπορεί να εισέλθουν στο νερό μας με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, προκαλώντας ποικίλα προβλήματα στην υγεία μας. Ανάμεσα σε αυτές τις ουσίες βρίσκεται και το κάδμιο, το οποίο αποτελεί ένα από τα τοξικά βαρέα μέταλλα που μπορούν να προσβάλουν το νερό μας.

Τι είναι το κάδμιο;

Το κάδμιο είναι ένα μαλακό, αργυρόλευκο μέταλλο που βρίσκεται στο φλοιό της γης και συνήθως συνδέεται με τα μεταλλεύματα χαλκού, μόλυβδου και ψευδαργύρου και, ως εκ τούτου, αποτελεί ένα κοινό υποπροϊόν εξόρυξης.

Σε ποιους τομείς χρησιμοποιείται το κάδμιο;

Το κάδμιο χρησιμοποιείται συνήθως για την κατασκευή:

• Μπαταριών
• Φωτοβολταϊκών
• Χρωστικών ουσιών
• Επιμεταλλώσεων και επιστρώσεων
• Ως σταθεροποιητής στα πλαστικά και σε μη σιδηρούχα κράματα.

Πώς μπορούμε να εκτεθούμε στο κάδμιο;

Ένα άτομο μπορεί να εκτεθεί στο κάδμιο μέσω:

1. Του αέρα
   Η έκθεση μέσω του αέρα, συνήθως συμβαίνει κατά τη διαδικασία της ηλεκτρολυτικής επιμετάλλωσης, της τήξης ή της εξόρυξης, όπου μπορεί να παραχθούν καπνός και σκόνη.
2. Του μολυσμένου νερού και των τροφίμων
   Αναφορικά με τα μολυσμένα τρόφιμα, το κάδμιο συσσωρεύεται πιο συχνά στα ψάρια. Η μόλυνση μιας υδάτινης πηγής με κάδμιο μπορεί να οφείλεται:
   1. Στη φυσική διάβρωση πετρωμάτων
   2. Στη βιομηχανική σκόνη/απόβλητα (όπου έχει γίνει πρόσμιξη στον ψευδάργυρο)
   3. Στα λιπάσματα (όπου εμφανίζεται ως ρύπος στα φωσφορικά πετρώματα)
   4. Στην παραγωγή χρωστικών ουσιών, στα απόβλητα ή στα υπολείμματα ορυχείων
   5. Στην τήξη και στην παραγωγή πλαστικοποιητών
   6. Στη διάβρωση γαλβανισμένων σωληνώσεων του νερού
3. Του καπνίσματος

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την υγεία μας από τα αυξημένα επίπεδα καδμίου;

Το κάδμιο έχει συνδεθεί με:

• Διαταραχές των νεφρών
• Βρογχίτιδα (βλάβη των πνευμόνων)
• Αναιμία
• Ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC) έχει κατατάξει το κάδμιο και τις ενώσεις του καδμίου ως καρκινογόνες για τον άνθρωπο. Αν και η επαγγελματική έκθεση στο κάδμιο συνδέεται με τον καρκίνο του πνεύμονα και τον καρκίνο του προστάτη, νέα δεδομένα από επιδημιολογικές μελέτες, έχουν δείξει, ότι η πρόσληψη καδμίου μέσω της διατροφής σχετίζεται πιο πολύ με τον καρκίνο του ενδομητρίου, του μαστού και προστάτη.

Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στην απορρόφηση καδμίου, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε:

• Μειωμένη αντοχή των οστών (αφού υποκαθιστά το ασβέστιο)
• Αυξημένη απώλεια οστών και μειωμένο βάρος γέννησης
• Γνωσιακά και συμπεριφορικά προβλήματα

Αναφορικά με τις έγκυες μητέρες, υπάρχουν διάφορες αναφορές για ποσότητες καδμίου που έχουν βρεθεί στο μητρικό γάλα. Το επίπεδο έκθεσης του βρέφους εξαρτάται από το επίπεδο έκθεσης της μητέρας.

Ποια είναι τα όρια για το κάδμιο στο πόσιμο νερό;

Το κάδμιο αποτελεί ένα πρωτογενές πρότυπο για το πόσιμο νερό και η μέγιστη επιτρεπόμενη ποσότητα στο πόσιμο νερό είναι 0,005 mg/L (5 ppb). Μεγαλύτερες ποσότητες καδμίου έχουν συνδεθεί με νεφρικές διαταραχές, βρογχίτιδα και αναιμία.

Περιστατικά μόλυνσης του νερού με κάδμιο

1. Η περίπτωση με τους μεταλλικούς ψύκτες (2004)
   Ένα από τα περιστατικά είχε συμβεί στην Ελλάδα το 2004, όπου ο ΕΦΕΤ είχε διαπιστώσει σε ορισμένους ψύκτες που λειτουργούσαν στις ολυμπιακές εγκαταστάσεις, ότι η συγκέντρωση του καδμίου στο νερό ήταν 11 φορές υψηλότερη από το διεθνές ανώτατο όριο. Τότε είχαν εξεταστεί 557 δείγματα, όπου βρέθηκαν αυξημένες ποσότητες καδμίου στο 6% των δειγμάτων.
2. Η περίπτωση του ορυχείου κοντά σε ποταμό στην Κίνα (2012)
   Το 2012 εντοπίστηκαν υψηλά επίπεδα καδμίου στον ποταμό Λονγκτζιάνγκ, τα οποία ήταν 3 φορές υψηλότερα από το επιτρεπτό όριο, σύμφωνα με το πρακτορείο Xinhua, το οποίο είχε επιρρίψει τις ευθύνες για τη ρύπανση σε ένα κοντινό ορυχείο.
3. Υψηλά επίπεδα καδμίου σε διάφορες πολιτείες των ΗΠΑ (2017-2019)
   Στις ΗΠΑ εντοπίστηκαν υπηρεσίες κοινής ωφέλειας όπου πρόσφεραν πόσιμο νερό που περιείχε κάδμιο σε ποσότητα μεγαλύτερη από ότι η επιτρεπόμενη. Πιο συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι το μολυσμένο νερό χρησιμοποιήθηκε περίπου από 7.000.000 ανθρώπους.

Πολιτεία	Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας με μολυσμένο νερό	Άτομα που χρησιμοποίησαν μολυσμένο νερό
Φλόριντα	145	2,000,851
Κολοράντο	83	1,869,909
Βιρτζίνια	17	764,303
Ουισκόνσιν	64	450,495
Μέριλαντ	9	334,927
Αριζόνα	7	255,043
Πενσυλβάνια	29	199,828
Νιου Τζέρσεϊ	22	172,375
Νέα Υόρκη	33	162,651
Οχάιο	11	148,825

Ποιες είναι οι ενδείξεις για το εάν υπάρχει κάδμιο στο νερό μας;

Όπως πολλές μολυσματικές ουσίες στο πόσιμο νερό, το κάδμιο είναι δυνητικά επικίνδυνο σε υψηλά επίπεδα, τα οποία όμως, δεν προσδίδουν στο νερό κάποια αξιοσημείωτη γεύση, οσμή ή εμφάνιση. Για να προχωρήσουμε σε κάποιο έλεγχο για κάδμιο στο νερό μας, θα πρέπει να συμβαίνει κάποια από τις περιπτώσεις.

1. Αρχικά θα πρέπει να ελέγξουμε, αν η πηγή του νερού μας βρίσκεται κοντά:
   • σε κάποια μεταλλευτική δραστηριότητα
   • σε εργασίες ανακύκλωσης μπαταριών
   • σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων
   • σε χώρους επικίνδυνων αποβλήτων
   • σε περιοχές καύσης ορυκτών καυσίμων
   • σε περιοχές χρήσης βαρέων λιπασμάτων

2. Επίσης θα πρέπει να παρατηρήσουμε εάν υπάρχουν αυξημένα επίπεδα καδμίου σε εξετάσεις αίματος ή ούρων που έχουμε κάνει.
3. Ακόμα θα πρέπει να ελέγξουμε εάν έχουν αναφερθεί αυξημένα καδμίου επίπεδα σε τοπικά ψάρια και τρόφιμα.
4. Τέλος σε περίπτωση που οι σωλήνες του νερού μας είναι γαλβανισμένοι τότε πρέπει να ελέγξουμε αν παρουσιάζουν ενδείξεις διάβρωσης.

Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να ελέγξουμε τα επίπεδα καδμίου στο νερό;

Σε περίπτωση που συμβαίνει κάποια από τις παραπάνω περιπτώσεις, τότε θα ήταν καλό να προχωρήσουμε σε ένα έλεγχο για να διαπιστώσουμε τα αρκιβή επίπεδα καδμίου στο νερό.

Ο έλεγχος μπορεί να γίνει:

• Είτε με τη χρήση ενός δοκιμαστικού-κιτ, το οποίο όμως έχετε προμηθευτεί από κάποιο διαπιστευμένο εργαστήριο δοκιμών νερού.
• Είτε πάλι με κάποια ανάλυση από διαπιστευμένο εργαστήριο, το οποίο θα στείλει κάποιον ειδικό για να πάρει δείγμα από το νερό και στη συνέχεια θα χρησιμοποιήσει το δείγμα για να κάνει τις απαραίτητες δοκιμές.

Πώς θα αφαιρέσουμε το κάδμιο από το νερό;

Υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι φιλτραρίσματος με τους οποίους μπορούμε να αφαιρέσουμε το κάδμιο από το νερό. Οι δύο καλύτεροι είναι:

Με Αραγωνίτη
Ο αραγωνίτης είναι ένα υλικό το οποίο μπορεί να κατακρατήσει διάφορα βαρέα μέταλλα από το νερό. Ένα από αυτά είναι και το κάδμιο. Αυτή η δυνατότητα κατακράτησης προκύπτει από την ικανότητα ανταλλαγής ιόντων που διαθέτει ο αραγωνίτης.

Η ιοντοανταλλαγή πραγματοποιείται με μεγάλη ένταση στα κολλοειδή σωματίδια (όπως το κάδμιο) επειδή αυτά παρουσιάζουν μεγάλο ηλεκτρικό φορτίο σε σχέση με την επιφάνειά τους. Ένα από τα πιο αξιόπιστα φίλτρα με αραγωνίτη είναι το φίλτρο νερού Geyser Aqua, το οποίο είναι κατασκευασμένο από ανοξείδωτο ατσάλι και τοποθετείται πάνω στο πάγκο της κουζίνας.

Φίλτρο Νερού Αντίστροφης Όσμωσης
Ένα σύστημα αντίστροφης όσμωσης διαθέτει πολλαπλά στάδια φιλτραρίσματος του νερού.
Αυτό όμως που το κάνει να υπερτερεί των υπόλοιπων φίλτρων είναι η μεμβράνη αντίστροφης όσμωσης, η οποία έχει τη δυνατότητα να κατακρατά το 99,9% των ρύπων στο νερό. Ένα από τα πιο αξιόπιστα συστήματα αντίστροφης όσμωσης είναι το Geyser Prestige PM.

Το κάδμιο όπως και τα υπόλοιπα βαρέα μέταλλα μπορεί να εισέλθουν στο νερό μας με πολλούς τρόπους, προκαλώντας διάφορα προβλήματα στην υγεία μας. Για αυτό το λόγο, οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας θα πρέπει να ακολουθούν τους αυστηρούς κανονισμούς για το πόσιμο νερό και να διεξάγουν αποτελεσματικούς μεθόδους παρακολούθησης, έτσι ώστε να διασφαλίζουν την ποιότητα του πόσιμου νερού.