Νιτρικά στο Νερό : Νομοθετημένα όρια, Επικινδυνότητα και Τρόποι Αντιμετώπισης

Πρόσφατα έγιναν κάποιες αναφορές στα νιτρικά άλατα όσον αφορά την περιεκτικότητα τους στο πόσιμο νερό, τα διαφορετικά νομοθετημένα όρια που ορίζονται στην Ελλάδα σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και ορισμένες χώρες της Ευρώπης και την επικινδυνότητα τους.

Πως δημιουργούνται τα νιτρικά άλατα;

Το άζωτο είναι ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για τα φυτά και τα ζώα, καθώς αποτελεί δομικό στοιχείο για τις πρωτεΐνες και τα αμινοξέα. Παρόλα αυτά τα έμβια όντα δεν μπορούν να το χρησιμοποιήσουν στην αέρια μορφή του.

1^ο Στάδιο

Η εισαγωγή του ατμοσφαιρικού αζώτου στις τροφικές αλυσίδες των οικοσυστημάτων γίνεται με τη διαδικασία της αζωτοδέσμευσης, η οποία μετατρέπει το ατμοσφαιρικό άζωτο σε μορφές αξιοποιήσιμες από τους παραγωγούς.

Η αζωτοδέσμευση διακρίνεται σε:

1. Ατμοσφαιρική
   Κατά την ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση το άζωτο της ατμόσφαιρας αντιδρά είτε με τους υδρατμούς, σχηματίζοντας αμμωνία, είτε με το ατμοσφαιρικό οξυγόνο, σχηματίζοντας απευθείας νιτρικά ιόντα. Η απαραίτητη ενέργεια προσφέρεται από τις ηλεκτρικές εκκενώσεις (αστραπές). Η αμμωνία και τα νιτρικά ιόντα μεταφέρονται με τη βροχή στο έδαφος. Η ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση κατέχει το 10% της συνολικής αζωτοδέσμευσης.
2. Βιολογική
   Η βιολογική αζωτοδέσμευση πραγματοποιείται από τα αζωτοδεσμευτικά βακτήρια, τα οποία ζουν στις ρίζες των ψυχανθών (όπως είναι το τριφύλλι, η μπιζελιά, η φασολιά, η φακή, η σόγια) σε ειδικά εξογκώματα (φυμάτια). Αυτά τα βακτήρια έχουν την ικανότητα να δεσμεύουν το ατμοσφαιρικό άζωτο και να το μετατρέπουν σε αμμωνία.
   
   Επίσης τόσο τα φυτά όσο και τα ζώα εγκαταλείπουν στο έδαφος νεκρή οργανική ύλη (καρπούς, φύλλα, νεκρά σώματα, τρίχωμα κτλ.) που φυσικά περιέχει άζωτο. Τα ζώα επιπροσθέτως αποβάλλουν αζωτούχα προϊόντα του μεταβολισμού τους, όπως είναι η ουρία, το ουρικό οξύ και τα περιττώματα. Όλες αυτές οι ουσίες διασπώνται από τους αποικοδομητές του εδάφους μέσα από μια διαδικασία που καταλήγει στην παραγωγή του αμμώνιου. Στη συνέχεια το αμμώνιο μετατρέπεται σε νιτρώδη άλατα. Η βιολογική αζωτοδέσμευση κατέχει το 90% της συνολικής αζωτοδέσμευσης.

2^ο Στάδιο

Στη συνέχεια, η αμμωνία και τα νιτρώδη άλατα που συγκεντρώνονται στο έδαφος, υφιστάμενα τη δράση των νιτροποιητικών βακτηρίων του εδάφους, μετατρέπονται τελικά σε νιτρικά ιόντα τα οποία παραλαμβάνονται από τα φυτά.

Τα φυτά χρησιμοποιούν τα νιτρικά ιόντα που προσλαμβάνουν από το έδαφος προκειμένου να συνθέσουν τις αζωτούχες ενώσεις τους όπως τις πρωτεΐνες και τα νουκλεϊκά οξέα.

3^ο Στάδιο

Τελικά το άζωτο που έχει απομακρυνθεί από την ατμόσφαιρα επανέρχεται πίσω σ’ αυτήν μέσω των απονιτροποιητικών βακτήριων του εδάφους με τη μετατροπή των νιτρικών ιόντων σε μοριακό άζωτο, το οποίο επιστρέφει στην ατμόσφαιρα.

Πως δημιουργείται το πρόβλημα με τα νιτρικά στο νερό μας;

Ο άνθρωπος επηρεάζει τον κύκλο του αζώτου εισάγοντας αζωτούχα λιπάσματα στα αγροτικά οικοσυστήματα προκειμένου να αυξήσει την παραγωγικότητά τους. Μετά την ανακάλυψη της μεθόδου παραγωγής αζωτούχων λιπασμάτων από το ατμοσφαιρικό άζωτο, τα οργανικά φυσικά λιπάσματα αντικαταστάθηκαν από τα βιομηχανικά, που μάλιστα χρησιμοποιούνται σε τεράστιες ποσότητες.

Ωστόσο λιγότερο από το 1/3 της εκάστοτε προστιθέμενης στο έδαφος ποσότητας προσλαμβάνεται από τα καλλιεργούμενα φυτά. Το υπόλοιπο παρασύρεται από τη βροχή και καταλήγει στα γλυκά ή στα θαλασσινά νερά.

Τα νιτρικά συναντώνται επίσης στην ατμόσφαιρα από την καύση ορυκτών καυσίμων από αυτοκίνητα και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής. Έτσι, το υδάτινο οικοσύστημα, αφού δεχτεί τα αστικά λύματα που αποπλένονται από το νερό της βροχής, εμπλουτίζεται με τα νιτρικά και τα φωσφορικά άλατα που αυτά περιέχουν.

Επομένως, όταν υπάρχει περίσσεια νιτρικών στο έδαφος, συσσωρεύονται σε υπόγεια ύδατα ή σε άλλα υδατικά συστήματα, τα οποία πολλές φορές χρησιμοποιούνται και ως πηγή για το πόσιμο νερό ή το πότισμα, με αποτέλεσμα το νερό που πίνουμε να είναι επιβλαβές για την υγεία.

Πως μετράμε τα νιτρικά άλατα στο νερό;

Συνήθως μετράμε τα νιτρικά όταν ελέγχουμε την ποιότητα του νερού επειδή είναι η πιο σταθερή μορφή αζώτου στα υδρόβια συστήματα.

Όταν ελέγχουμε το νερό δικτύου μας για νιτρικά, πρέπει να φροντίσουμε να γνωρίζουμε ποια μορφή αζώτου δοκιμάστηκε στην χημική ανάλυση. Το κάθε εργαστήριο αναφέρει τις τιμές τους σε διαφορετική μορφή.

1. Νιτρικό Άλας (NO₃) ή Νιτρώδες Άλας (NO₂)
2. Νιτρικό Άζωτο (NO₃-N) ή Νιτρώδες Άζωτο (NO₂-N)

Τα νιτρικά άλατα αποτελούνται από 1 μέρος αζώτου και 3 μέρη οξυγόνου. To νιτρικό άζωτο αναφέρεται στη ποσότητα του αζώτου που περιέχεται στο νιτρικό άλας. Επομένως το νιτρικό άζωτο αποτελεί μόνο το 22,6 % του νιτρικό άλατος.

Για τη μετατροπή μεταξύ νιτρικών και νιτρικού αζώτου μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τους ακόλουθους τύπους:

• Νιτρικά = Νιτρικό άζωτο x 4,43
• Νιτρικό άζωτο = Νιτρικά x 0,226

Ποια είναι τα Νομοθετημένα Όρια Νιτρικών στο πόσιμο νερό;

Συνήθως μετράμε τα νιτρικά όταν ελέγχουμε την ποιότητα του νερού επειδή είναι η πιο σταθερή μορφή αζώτου στα υδρόβια συστήματα. Παρόλα αυτά κάποιες φορές μπορεί να μετρήσουμε και τα νιτρώδη.

Πιο συγκεκριμένα τα μέγιστα νομοθετημένα όρια σύμφωνα με τους αρμόδιους Οργανισμούς Υγείας ανά τον κόσμο είναι :

• Νιτρικό άλας (NO₃) :
  1. Η.Π.Α (Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των Η.Π.Α) :
     • 10 mg/l Νιτρικό Άζωτο (NO₃-N)
     • 45 mg/l Νιτρικά Άλατα(NO₃)
  2. Καναδάς (Υγειονομική Υπηρεσία Καναδά):
     • 10 mg/l Νιτρικό Άζωτο (NO₃-N)
     • 45 mg/l Νιτρικά Άλατα(NO₃)
  3. Ευρώπη (Οδηγία Π.Ο.Υ): 
     • 11,3 mg/l Νιτρικό Άζωτο (NO₃-N)
     • 50 mg/l Νιτρικά Άλατα(NO₃)

• Νιτρώδες άλας (NO2) :
  1. Η.Π.Α --> 1 mg/l Νιτρώδες Άζωτο (NO₃-N)
  2. Καναδάς --> 1 mg/l Νιτρώδες Άζωτο (NO₃-N)
  3. Ευρώπη -->  1 mg/l Νιτρώδες Άζωτο (NO₃-N)

Παρατηρούμε λοιπόν πως, όσον αφορά τα νιτρώδη το όριο στο πόσιμο νερό είναι ίδιο σε Αμερική, Καναδά και Ευρώπη, ενώ στα νιτρικά άλατα υπάρχει μια πολύ μικρή διαφορά και τα όρια κυμαίνονται στα 45 – 50 mg/l.

Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, οι περισσότερες περιοχές της, εξαιρουμένων ελάχιστων, αναφέρουν τιμές νιτρικών κάτω από αυτά τα όρια (50mg/l). Ωστόσο, επειδή σε αρκετές περιοχές, οι τιμές μπορεί να είναι κάτω από αυτά τα νομοθετημένα όρια αλλά κοντά σε αυτά και επειδή σίγουρα όσο πιο κοντά στο 0 βρίσκονται τόσο πιο υγιεινό πόσιμο νερό έχουμε, ιδανικό θα ήταν να μεριμνήσουμε ο καθένας μας τοπικά στο σπίτι του για να τα μειώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο. Παρακάτω, αναφέρουμε κάποιες λύσεις με συγκεκριμένα φίλτρα επεξεργασίας του νερού για την μείωση των νιτρικών.

Πηγές νιτρικών στη διατροφή μας

1. Νερό
   Το νερό μπορεί να μεταφέρει νιτρικά στον ανθρώπινο οργανισμό:
   • Είτε άμεσα μέσω της κατανάλωσής του.
   • Είτε έμμεσα μέσω του ποτίσματος των καλλιεργειών.
     • Στα συστήματα άρδευσης με σταγόνες εάν το νερό που χρησιμοποιούμε για άρδευση περιέχει υψηλά επίπεδα νιτρικών, μπορεί να διαρρεύσουν στο έδαφος και να αυξήσουν την περιεκτικότητα του εδάφους σε νιτρικά.
     • Στα συστήματα άρδευσης με εκτοξευτήρες, το νερό ψεκάζεται πάνω από τα φυτά και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε άμεση επαφή μεταξύ του νερού άρδευσης και των επιφανειών των λαχανικών.
     • Είτε πάλι έμμεσα μέσω της τροφικής αλυσίδας, εάν το κρέας που καταναλώνουμε προέρχεται από ζώα που καταναλώνουν νερό με υψηλά επίπεδα νιτρικών.
2. Λαχανικά & Φρούτα
   Τα λαχανικά και τα φρούτα όπως είπαμε απορροφούν αυξημένα επίπεδα νιτρικών από το έδαφος λόγω των λιπασμάτων, και αποτελούν την κύρια πηγή κατανάλωσης νιτρικών στην ανθρώπινη διατροφή.
   • Συγκεκριμένα μεγάλη περιεκτικότητα σε νιτρικά έχουν: τα μαρούλια, το σπανάκι, τα παντζάρια, τα ραπανάκια, η ρόκα και το κάρδαμο.
   • Λαχανικά με μέση περιεκτικότητα σε νιτρικά είναι: το σέλινο, το λάχανο, τα κολοκυθάκια, τα αντίδια και το φινόκιο.
   • Λαχανικά με χαμηλή περιεκτικότητα σε νιτρικά είναι: η μελιτζάνα, τα φασολάκια, τα μπρόκολα, τα ραδίκια, τα μπιζέλια, τα αγγούρια, οι πατάτες, τα καρότα, οι πιπεριές, τα μανιτάρια, το πράσο, τα λαχανάκια των Βρυξελλών, το κόκκινο λάχανο, το σπαράγγι, η ντομάτα και το κρεμμύδι.
     
     Η κατανομή των νιτρικών στα λαχανικά διαφοροποιείται ανάλογα με το τμήμα τους. Έτσι τα εξωτερικά φύλλα των φυλλωδών λαχανικών περιέχουν σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες νιτρικών, σε σχέση με τα υπόλοιπα φύλλα, ενώ οι μίσχοι και οι βλαστοί (κοτσάνια) περιέχουν σημαντικά μικρότερες ποσότητες νιτρικών, σε σχέση με το έλασμα των φύλλων.
3. Άλλες πηγές νιτρικών
   • Επεξεργασμένο Κρέας Προσθήκη νιτρικών για συντήρηση
   • Φάρμακευτικές Ουσίες: Σουλφοναμίδες, Δαψόνη, Υπονιτρώδες Βισμούθιο, Λιδοκαΐνη
   • Χυμοί και Παρασκευάσματα: Από λαχανικά και φρούτα
   • Τοπικά αναισθητικά: Βενζοκαΐνη κ.α
   • Ενδογενής Παραγωγή: Τα νιτρικά και τα νιτρώδη εκτός της διατροφικής παροχής παράγονται και ενδογενώς, από την οξείδωση του μονοξειδίου του αζώτου (ουσία που παράγουν πολλά κύτταρα του οργανισμού μας και η οποία οδηγεί σε χαλάρωση του λείου μυ των αγγείων με δράση στην αρτηριακή πίεση).

Είναι τα νιτρικά επιβλαβή για την υγεία μου;

Τα υψηλά επίπεδα νιτρικών έχουν συσχετιστεί με διάφορους κινδύνους για την υγεία. Οι πιο πιθανής τομείς ανησυχίας είναι:

1. Μεθαιμοσφαιριναιμία (σε βρέφη)
   
   Τα αυξημένα επίπεδα νιτρικών μειώνουν την ικανότητα των ερυθρών αιμοσφαιρίων να μεταφέρουν οξυγόνο σε όλο το σώμα. Η στέρηση οξυγόνου είναι πιο σοβαρή για τα μικρά παιδιά και τα βρέφη, τα οποία μπορούν να αναπτύξουν μια κατάσταση που ονομάζεται μεθαιμοσφαιριναιμία.
   
   Τα ερυθρά αιμοσφαίρια περιέχουν μια ένωση με βάση το σίδηρο που ονομάζεται αιμοσφαιρίνη, η οποία είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά οξυγόνου. Τα νιτρικά που καταναλώνουν τα βρέφη, μεταφέρονται στην κυκλοφορία του αίματος. Όταν υπάρχει νιτρώδες άλας, η αιμοσφαιρίνη μετατρέπεται σε μεθαιμοσφαιρίνη, η οποία είναι ανίκανη να μεταφέρει οξυγόνο.
   
   Ενώ οι ενήλικες έχουν ένζυμα που προστατεύουν τα νιτρικά από την επίθεση στην κυκλοφορία του αίματος τους, τα βρέφη και οι ηλικιωμένοι δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα. Οι ενήλικες έχουν επίσης περισσότερο σωματικό βάρος και μεγαλύτερα κυκλοφοριακά συστήματα, θέτοντάς τους σε μικρότερο κίνδυνο από ότι ένα βρέφος 6 μηνών και κάτω.
   
   Παρόλα αυτά τα νιτρικά άλατα μπορούν σε μερικές περιπτώσεις να επιδεινώσουν τις ιατρικές παθήσεις σε ενήλικες με χαμηλό οξύ στομάχου ή με κληρονομική έλλειψη συγκεκριμένου ενζύμου (αναγωγάση μεθεμοσφαιρίνης).
   
   Η μεθαιμοσφαιριναιμία, είναι επίσης γνωστή και ως «σύνδρομο μπλε μωρού» μπορεί να προκαλέσει:
   • Την εμφάνιση μπλε ή καστανών χρωμάτων γύρω από τα χείλη και το στόμα, τη μύτη και στο εσωτερικό των νυχιών.
   • Μπορεί επίσης να παρουσιάσει συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, όπως ναυτία, εμετό και διάρροια.
     
     Εάν πιστεύετε ότι το παιδί σας πάσχει από το σύνδρομο του μπλε μωρού, θα πρέπει να ζητήσετε αμέσως επαγγελματική βοήθεια.
2. Αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο
   Τα νιτρώδη προστίθενται για να ενισχύσουν τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά αλλά και τη συντήρηση των αλλαντικών και του κρέατος (μπέικον, λουκάνικα, επεξεργασμένο μοσχάρι, σαλάμι κ.α) μειώνοντας το ενδεχόμενο ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών και προσθέτοντας αλμυρή γεύση, κάνοντας το κρέας να φαίνεται περισσότερο κόκκινο ή ροζ.
   
   Τα νιτρικά μετατρέπονται σε νιτρώδη με την δράση των βακτηρίων που βρίσκονται φυσικά στην στοματική μας κοιλότητα. Όταν τα νιτρώδη καταλήξουν στο στομάχι, μπορεί να αντιδράσουν στο έντονα όξινο γαστρικό περιβάλλον, (κυρίως λόγω του υδροχλωρικού οξέος) σχηματίζοντας νιτρώδες οξύ. Αν το νιτρώδες οξύ αντιδράσει με αμίνες (προκύπτουν από την υδρόλυση των πρωτεϊνών) σχηματίζονται νιτροζαμίνες, οι οποίες εμπλέκονται στην καρκινογένεση.
   
   Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) η κάθε μερίδα 50 γρ. επεξεργασμένου κρέατος που καταναλώνεται ημερησίως αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του εντέρου κατά 18% σε όλη τη διάρκεια της ζωής (ως επεξεργασμένο κρέας νοείται το κρέας που έχει υποστεί ζύμωση, ωρίμανση με νιτρώδη άλατα, αλάτισμα, κάπνισμα κ.α). Για αυτό ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) κατέταξε τα επεξεργασμένα κρέατα ως Καρκινογόνα Για Τον Άνθρωπο (Ομάδα 1) και τα νιτρώδη άλατα που οδηγούν σε ενδογενή νιτροποίηση, συγκεκριμένα στην παραγωγή νιτροζαμίνης, έχουν ταξινομηθεί από την IARC ως Πιθανώς Καρκινογόνα Για Τον Άνθρωπο (Ομάδα 2Α).
   
   Ένας ακόμα παράγοντας που μπορεί να συμβάλει στο σχηματισμό της νιτροζαμίνης είναι η υψηλή θερμοκρασία. Γι’ αυτό συνιστάται να μαγειρεύετε τα επεξεργασμένα κρέατα σε χαμηλότερες θερμοκρασίες.
   
   Από την άλλη ένας παράγοντας που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της παραγωγής νιτροζαμίνων και να αντισταθμίσει τις δυνητικά αρνητικές επιπτώσεις του επεξεργασμένου κρέατος είναι η προσθήκη βιταμίνης C. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο η κατανάλωσηλαχανικώνκαιφρούτωνδεν θεωρείται επικίνδυνη. Μπορεί από τη μία τα λαχανικά να είναι πλούσια σε νιτρικά και νιτρώδη αλλά είναι συνάμα και εξαιρετικές πηγές μιας σειράς επιβεβαιωμένα ωφέλιμων στοιχείων (βιταμίνη C και Ε), τα οποία αναστέλλουν και την ενδογενή παραγωγή νιτροζαμινών.

Ημερήσιο Όριο Πρόσληψης

Το ημερήσιο όριο πρόσληψης που έχει καθοριστεί για τα νιτρικά είναι τα 3,7mg ανά 1kg σωματικού βάρους, και έχει οριστεί από την Μεικτή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων (FAO/WHO) Για Τα Πρόσθετα Τροφίμων (JECFA).

Πώς αφαιρώ τα νιτρικά από το νερό;

Τα νιτρικά άλατα είναι δύσκολο να εξαλειφθούν από το νερό. Συστήματα επεξεργασίας του νερού όπως φίλτρα στερεών, φίλτρα άνθρακα ή μεμβράνες υπέρ-διήθησης, δεν μπορούν να αφαιρέσουν τα νιτρικά από το νερό.

Οι πιο αποτελεσματικές τεχνολογίες φίλτρων για αυτή τη περίπτωση είναι:

1. Η Αντίστροφη Όσμωση
   Εάν θέλουμε να απομακρύνουμε τα νιτρικά άλατα μόνο από το νερό που χρησιμοποιούμε για μαγειρική, συνιστάται η εγκατάσταση συστήματος αντίστροφης όσμωσης κάτω από το νεροχύτη της κουζίνας.
   
   Η αντίστροφη όσμωση απομακρύνει τους ρύπους οδηγώντας το νερό υπό πίεση μέσω μιας ημιπερατής μεμβράνης που καλύπτεται από μικροσκοπικούς πόρους (0,0001 micron).
   
   Αυτοί οι πόροι δρουν σαν κόσκινο, διαχωρίζοντας το νερό από τους ρύπους. Η μεμβράνη έχει τόσο λεπτό βαθμό μικρό-μέτρου (micron) που μπορεί να απαλλάξει το νερό από ιόντα, όπως τα νιτρικά.
   
   Το καθαρό, επεξεργασμένο νερό περνά μέσα από τη μεμβράνη και συλλέγεται σε μια δεξαμενή αποθήκευσης. Οι υπόλοιποι μολυσματικοί παράγοντες απορρίπτονται από τη μεμβράνη και ξεπλένονται  στην αποχέτευση του σπιτιού. Η αντίστροφη όσμωση είναι μια από τις πιο ισχυρές οικιακές μεθόδους φιλτραρίσματος και είναι σε θέση να μειώσει πάνω από το 98% των μολυσματικών ουσιών. Πιο συγκεκριμένα μπορεί να απομακρύνει το 83-92% των νιτρικών.
   
   – Για παράδειγμα, αν η πηγή του νερού μας έχει 30 mg/l νιτρικών --> Ένα σύστημα αντίστροφης όσμωσης θα μπορούσε να τα μειώσει κάπου μεταξύ 3,5-2,5 mg/l.
   
   – Ωστόσο, εάν έχουμε εξαιρετικά προβληματικό νερό με περίπου 100 mg/l νιτρικών αλάτων --> Πιθανότατα θα απομείνουν στο νερό μας περίπου 15-10 mg/l .
   
   Όσο υψηλότερη είναι η εισερχόμενη συγκέντρωση νιτρικών, τόσο λιγότερο αποτελεσματική είναι η αντίστροφη όσμωση.
   
   Κάτι σημαντικό που πρέπει να γνωρίζουμε πριν επιλέξουμε την αντίστροφη όσμωση ως λύση στην αντιμετώπιση νιτρικών στο σπίτι μας, είναι η αντίστοιχη τιμή της αγωγιμότητας ή των TDS (ολικά διαλυμένων στερεών) του νερού δικτύου μας. Αν η αγωγιμότητα του νερού μας κυμαίνεται σε φυσιολογικά επίπεδα, αυτό που θα καταφέρουμε είναι εκτός από τα νιτρικά να μειώσουμε σε μεγάλο ποσοστό τα ωφέλιμα ιχνοστοιχεία (π.χ κάλιο).
   
   Βέβαια αυτές οι περιπτώσεις είναι σπάνιες διότι συνήθως όταν το νερό μιας περιοχής χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές νιτρικών, συνοδεύεται και από υψηλές τιμές αγωγιμότητας, όπου καθιστούν την αντίστροφη όσμωση ως την ιδανική λύση για το πόσιμο νερό μας.
   
   Αυτοί είναι και οι λόγοι για τους οποίους η χημική ανάλυση νερού του δικτύου της περιοχής μας είναι τόσο αναπόσπαστο μέρος της επιλογής ενός συστήματος φιλτραρίσματος νερού.
   
   Ένα από τα μειονεκτήματα που έχει η αντίστροφη όσμωση είναι ότι έχει προβλήματα σε σπίτια με χαμηλή πίεση νερού. Η πίεση του εισερχόμενου νερού πρέπει να είναι αρκετά ισχυρή ώστε να ωθεί το νερό μέσω της μεμβράνης. Εάν έχουμε χαμηλή πίεση του νερού, πρέπει να τοποθετήσουμε μια αντλία ενίσχυσης για να αυξήσουμε την απόδοση του συστήματος.
   
   
2. Αποσκληρυντές Νερού
   Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την εξάλειψη των νιτρικών αλάτων είναι να περάσει το νερό μέσα από μια διαδικασία ανταλλαγής ιόντων. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνει μέσω της σφαιριδίων ρητίνης που περιέχει ένας αποσκληρυντής νερού. Συνήθως οι αποσκληρυντές  χρησιμοποιούν τη ρητίνη ανταλλαγής ιόντων για να μειώσουν τα άλατα.
   
   Όταν το σκληρό νερό ρέει μέσω της ρητίνης, τα ιόντα ασβεστίου και μαγνησίου ανταλλάσσονται με ιόντα νατρίου και το νερό που εξέρχεται από τη δεξαμενή μαλακώνει. Έπειτα από ένα χρονικό διάστημα θα πρέπει να γίνει αναγέννηση των σφαιριδίων ρητίνης με ιόντα νατρίου (διάλυμα άλμης), έτσι ώστε το σύστημα να παραμείνει αποδοτικό.
   
   Η ίδια διαδικασία συμβαίνει και κατά την αφαίρεση των νιτρικών. Όταν όμως έχουμε ως στόχο την αφαίρεση των νιτρικών, ο αποσκληρυντής μας πρέπει να περιέχει ιόντα χλωρίου, αντί για ιόντα νατρίου. Όταν το νερό με τα νιτρικά διέρχεται από τη δεξαμενή, τα σφαιρίδια ρητίνης θα συλλέξουν τα νιτρικά ιόντα και θα εκτοπίσουν τα ακίνδυνα χλωριούχα ιόντα στη θέση τους.
   
   Τι πρέπει να προσέξουμε;
   Ένα σημαντικό στοιχείο που θα πρέπει να προσέξουμε είναι η τοποθέτηση του σημείου αποστράγγισης της δεξαμενής της ρητίνης. Όπως είπαμε, όταν χρησιμοποιούμε έναν αποσκληρυντή, θα πρέπει περιοδικά να ξεπλένουμε το σύστημα με χλωριούχο νάτριο (αλάτι) για να αναγεννήσουμε τη ρητίνη. Στη συνέχεια όμως θα πρέπει να  απομακρύνουμε το διάλυμα της άλμης, το οποίο θα έχει φορτωθεί με νιτρικά άλατα, και να βεβαιωθούμε ότι θα αποστραγγίζεται σε μια τοποθεσία μακριά από τη πηγή του νερού μας ή ότι οποιοδήποτε ζώο δεν θα έχει πρόσβαση σε αυτό.
   
   Ένα 2^ο στοιχείο που πρέπει να προσέξουμε σε αυτή τη λύση είναι ότι η πηγή του νερού μας δεν θα πρέπει να έχει αυξημένα επίπεδα θειικών αλάτων. Η ρητίνη ανταλλαγής ιόντων θα προσελκύσει πιο πολύ τα θειικά από ότι τα νιτρικά. Έτσι, εάν υπάρχουν περισσότερα θειικά από ότι νιτρικά άλατα στο νερό μας, η ρητίνη θα πάψει να είναι αποτελεσματική στη μείωση των νιτρικών. Αυτός είναι ένας άλλος λόγος για τον οποίο θα πρέπει να γνωρίζουμε διεξοδικά τη σύνθεση του νερού μας με μια χημική ανάλυση από εργαστήριο.
   
   
3. Φίλτρα με Ρητίνη Ανταλλαγής Ιόντων
   Τα φίλτρα με ρητίνη είναι μια πιο ευέλικτη επιλογή από ότι ένας αποσκληρυντής, καθώς καταλαμβάνουν πολύ λιγότερο χώρο. Όμως το μειονέκτημά τους είναι ότι επεξεργάζονται έναν περιορισμένο όγκο νερού προτού εξαντληθούν όλα τα ιόντα χλωρίου της ρητίνης, αφού δεν έχουν τη δυνατότητα να αναγεννηθούν (με διάλυμα άλμης) όπως ένας αποσκληρυντής. Όσο υψηλότερη είναι η συγκέντρωση νιτρικών στο νερό μας, τόσο πιο γρήγορα θα εξαντληθεί και η ρητίνη και όταν αυτό συμβεί θα πρέπει να γίνει αντικατάσταση του ανταλλακτικού φίλτρου ρητίνης.
   
   Τα φίλτρα νερού με ρητίνη ανταλλαγής ιόντων μπορούν να τοποθετηθούν στη κεντρική παροχή του σπιτιού, και να επεξεργαστούν όλο το νερό που εισέρχεται στο σπίτι μας αλλά και σε σημεία χρήσης.

Μπορεί το βράσιμο του νερού να αφαιρέσει τα νιτρικά;

Το βρασμένο νερό δεν μπορεί να απομακρύνει τα νιτρικά άλατα. Στην πραγματικότητα, θα αυξήσει τη συγκέντρωση νιτρικών στο νερό μας, αφού κατά τη διαδικασία του βρασίματος ένα μέρος του νερού θα εξατμιστεί. Επομένως, αφού το επίπεδο των νιτρικών θα παραμείνει ίδιο και το νερό θα μειωθεί, η περιεκτικότητα σε νιτρικά θα αυξηθεί.